Tarih ve Altın: Altının 4 Çağı

TARİH VE ALTIN: ALTININ 4 ÇAĞI

 

Altın bugün yaşadığımız hayatın çok önemli bir unsuru. Fakat eski çağlarda yaşayan insanlar olmasaydı belki de altının ne kadar değerli bir madde olduğunu bilmeyecektik. 

İlk zamanlardan bu yana altın, dünyanın dört bir yanında hem yeni hem de eski toplumlarda büyük bir arzu nesnesi olmuştur. Bugün bile, zenginliği ve lüksü bu sarı metal kadar çağrıştıran bir materyal daha yok. Biz de bu yazıda, madencilikle ilk çıkarıldığı dönemden COVID-19 çağına kadar tarih boyunca altının 4 çağını ele alacağız. 

 

Spoiler uyarısı: Altın 4 çağda da oldukça önemliydi (pandemi dahil). 

 

 

1- İLK ALTIN MADENCİLİĞİ ÇAĞI 

 

Uzun lafın kısası, ilk altın madenciliğini kimin ne zaman gerçekleştirdiğini kimse bilmiyor. Fakat altın, kesinlikle madencilikle çıkarılan ilk metallerden biri olmuştur. Bu değerli metal, ağırlıklı olarak yerkabuğunda doğal formunda ve diğer elementlerle kimyasal olarak birleşmemiş halde bulunur. 

 

İlk altın madenciliğinin kesin tarihi gizemini korumakla birlikte, kayda değer ölçüde altın kullanan ilk insanların eski Mısırlılar olduğunu biliyoruz. 

 

Eski Mısırlılar altını 5000 yıl önce buldular ve henüz yazılı bir dil bile geliştirmemişken, hanedanlık dönemi öncesinde (M.Ö. 4000) altını zarif nesneler yapmak için kullandılar. Altın başlangıçta sadece kralların ekonomik güçlerini ve lüks yaşam tarzlarını sergilemeleri için kullanılıyordu. Sonraki dönemde firavunlar, ebedi istirahat yerlerinin, mezarlarının ve tapınaklarının bol miktarda altınla kaplanmasını emretmiştir. Bunun spesifik örneklerinden biri de, M.Ö. 14. yüzyılda Mısır'ı yöneten genç firavun Tutankamon'un mezarı olabilir. Ayrıca 1922 yılında Howard Carter ve Lord Carnarvon, Tutankamon'un mezarında firavunun zenginliğine ve prestijine işaret eden altın eşyalar keşfetti. 

 

 

 

2- MEZARLAR ÇAĞINDA ALTIN. 

 

Altının ilk zamanlardaki bir diğer kullanımı da, Bulgaristan'da bulunan ve tarihi M.Ö. 4600'e uzanan, Varna Nekropolü veya Varna mezarlığı olarak adlandırılan bir alanda keşfedildi. 

 

Bu alan, çoğunda altın ve başka metal buluntuların keşfedildiği, bir dizi altın eser içeren 200'den fazla mezarın yer aldığı bir mezarlık. Bu da altının, toplumun üyeleri için bir statü objesi olduğuna işaret ediyor. 

 

Fakat mezarlıktaki tüm mezarlar eşit değil; bazı kişiler daha fazla altın nesneyle gömülmüş. Bu da, bir kişinin diğerlerinden daha fazla altına sahip olduğu, farklı güç düzeylerine sahip bireylerden oluşan hiyerarşik yapıya sahip bir topluma işaret ediyor. Tıpkı bugün yaşadığımız hayatta olduğu gibi.

 

 

 

3- İKİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI ÇAĞDA ALTIN

 

Çok çok uzun yıllar sonra, onlarca yıl süren çatışmaların, iki dünya savaşının ve nihayetinde meşhur Büyük Buhrana neden olan küresel enflasyonun ardından, Amerika Birleşik Devletleri öncülüğünde dünya liderleri, 1944 yılında Bretton Woods Anlaşmaları kapsamında bir araya geldi.

 

Amerika Birleşik Devletleri ve müttefiki olan 44 üye ülke, altın fiyatının ABD dolarına sabitlendiği bir altın borsası standardı oluşturmaya yönelik bir sistem üzerinde mutabakata vardırlar. Bu sistem, II. Dünya Savaşı sonrasında uluslararası parasal ekonomik istikrarı düzenleme isteğinden doğdu.

 

Ayrıca Bretton Woods sistemi için ABD doları seçilmesinin nedeni, o zaman için en üstün para birimi olmasıydı çünkü Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa uluslarından farklı olarak, İkinci Dünya Savaşı'ndan ekonomik yönden en güçlü çıkan ülke oldu. 

 

Dahası, Amerika Birleşik Devletleri dünyadaki altının büyük kısmını elinde bulundurduğundan, çoğu ülke, para biriminin değerini altın yerine dolara sabitledi. Sonuçta çoğu ülke, altının yerini dolar aldığı için, para birimini altına çevirme gereksinimi duymadı.

 

Bretton Woods sistemi 1970'li yılların başlarına kadar geçerliliğini korudu.

 

 

4- COVID-19 ÇAĞINDA ALTIN

 

COVID-19'u rüyamızda görsek inanmazdık. Fakat o yıl insanları şok eden tek gelişme virüs olmadı. 

 

Altın fiyatları pandeminin ortasında o kadar iyi performans gösterdi ki ons başına tüm zamanların en yüksek fiyatı olan 1.950,85 ABD dolarına ulaştı. Bu da Warren Buffett gibi, yıllarca altına karşı çıkan birini bile altına yatırım yapmaya teşvik etti. Virüsten önce altına yatırım yapmış olanlar kâr elde etti, yatırım yapmayanlar ise altının, mali kriz ve enflasyon dönemlerinde insanların sığınabilecekleri en güvenilir limanlardan biri olduğu bir kez daha ortaya çıkınca yatırım yapmaya başladı. Neticede kimse olacakları önceden tahmin edemez ancak tüm altın çağları arasında en iyisi şaşırtıcı şekilde COVID-19 çağı oldu.

 

5- ALTININ GELECEĞİ

 

Altını gelecekte neler bekliyor? Her konuda olduğu gibi, altının geleceğini de kesin olarak tahmin etmek imkansız. Tarih boyunca birçok kişi bunu denedi ancak başarısız oldu.

 

Her gün, dünyanın dört bir yanından binlerce yatırımcı ve uzman, altının fiyatıyla ilgili tüm ölçütleri değerlendiriyor ve altının geleceğini tahmin etmeye çalışıyor. Fakat tahminleri doğru çıksa bile bu bilgiler tahminden öteye geçemiyor. Kimse geçmişi doğru tahmin edemedi ve kimse COVID-19 sürecinde altın fiyatının bu denli yükseleceğini öngöremedi. Dolayısıyla altınla zengin olmak istiyorsanız güveneceğiniz uzmanlar ve satın almak için güvenli bir yer bulmanız gerekiyor. 

 

Mesela Minted'a göz atabilirsiniz ☺